Vài năm qua đã chứng kiến sự gia tăng phi thường trong các giao dịch Mua bán và Sáp nhập (M&A) trên toàn cầu bao gồm cả Việt Nam. Ở Việt Nam, những thay đổi kịp thời về động lực kinh tế và pháp lý doanh nghiệp với dòng vốn đầu tư nước ngoài đáng kể là một trong những lý do chính làm tăng số lượng giao dịch M&A.
Ở góc độ chuyên môn, một giao dịch M&A bao gồm nhiều bước:
- Thiết lập chiến lược M&A
- Quy trình đấu thầu tìm bên mua/bên bán tiềm năng
- Thực hiện Thỏa thuận không tiết lộ
- Quy trình thẩm định chuyên sâu (Due Diligence)
- Thực hiện các văn bản giao dịch để kết thúc giao dịch.
Thẩm định là bước quan trọng và đi vào trọng tâm của bất kỳ giao dịch M&A nào vì nó cho phép bên mua hoặc nhà đầu tư tiềm năng nghiên cứu sâu rộng về tình trạng pháp lý, tuân thủ, kinh doanh, tài chính và quy định hiện có của thực thể mục tiêu.
Thẩm định là quá trình liên quan đến việc xem xét và phân tích các tài liệu và thông tin liên quan đến thực thể mục tiêu để đảm bảo rằng:
- Thực thể mục tiêu tuân thủ các yêu cầu pháp lý, quy định và tuân thủ nội bộ và không có vấn đề không tuân thủ tồn tại đến thời điểm giao dịch.
- Thông tin tài chính phản ánh thực trạng pháp lý và hoạt động kinh doanh của công ty và không có sự bóp méo hoặc cố ý che giấu các thông tin tài chính và kinh doanh quan trọng.
- Công ty có hồ sơ trong sạch, không có bất kỳ nào liên quan đến gian lận hoặc giả tạo.
Thông thường, Due Diligence sẽ bắt đầu với việc yêu cầu các tài liệu cần thiết (pháp lý, kinh doanh và tài chính) và thông tin cũng như bất kỳ câu hỏi liên quan nào về thực thể mục tiêu của Bên mua hoặc Nhà đầu tư. Các nhóm pháp lý, tài chính và giao dịch của bên mua hoặc nhà đầu tư xem xét chi tiết các tài liệu đó để quyết định tiến hành giao dịch thỏa thuận hay không tiến hành giao dịch thỏa thuận.
Việc xây dựng một danh sách kiểm tra thẩm định (Due Diligence Checklist) phù hợp với các yêu cầu pháp lý, kinh doanh và kinh tế của công ty sẽ luôn hữu ích và cần thiết. Có nhiều lợi ích khi có một danh sách kiểm tra, như là:
- Bên mua hoặc nhà đầu tư sẽ có cơ hội nghiên cứu triển vọng kinh doanh hiện tại và tương lai của thực thể mục tiêu trong thời gian thực trước khi quyết định tiến hành hay không tiến hành giao dịch M&A.
- Nghiên cứu sâu và tìm hiểu thông tin tài chính trực tiếp của công ty mục tiêu sẽ giúp bên mua hoặc nhà đầu tư quyết định mức giá phải trả cho công ty mục tiêu.
- Bên mua hoặc nhà đầu tư sẽ có thể đọc và hiểu động lực kinh doanh của thực thể mục tiêu theo đúng nghĩa của nó và để xác định mọi thông tin quan trọng chưa được tiết lộ hoặc các vấn đề tiềm ẩn có thể ảnh hưởng đến việc ra quyết định của bên mua hoặc nhà đầu tư về giao dịch.
- Những phát hiện quan trọng của quá trình thẩm định là những yếu tố thúc đẩy chính trong việc đàm phán giá cả và các điều khoản và điều kiện của các tài liệu giao dịch giữa bên mua hoặc nhà đầu tư và thực thể mục tiêu.
- Cuối cùng, thẩm định chuyên sâu giúp các bên hiểu rõ về nhau và mở đường cho việc ký kết giao dịch một cách đúng đắn với mối quan hệ thân thiện.
Việc các bên liên quan đến Giao dịch M&A thực hiện ký kết Thỏa thuận không tiết lộ thông tin (NDA) và MOU/LOI - Thư ý định sẽ mở ra cơ hội cho quy trình thẩm định. Thực thể mục tiêu sẽ cần cung cấp đầy đủ các tài liệu và thông tin theo yêu cầu của bên mua hoặc nhà đầu tư.
Sau khi nhận được các tài liệu và thông tin đó, nhóm giao dịch của bên mua hoặc nhà đầu tư bắt đầu thực hiện thẩm định đối với Công ty mục tiêu và liệt kê các câu hỏi (nếu có) đối với thực thể mục tiêu và các rủi ro, vấn đề và trách nhiệm pháp lý tiềm ẩn liên quan đến giao dịch.
Nếu nhóm thỏa thuận quyết định rằng cần có thêm thông tin để nghiên cứu thêm về thực thể mục tiêu thì họ sẽ đặt câu hỏi thích hợp cho thực thể mục tiêu và nếu cần, cũng có thể yêu cầu tổ chức các buổi gặp mặt hoặc tương tác với nhân viên hoặc nhân sự của thực thể mục tiêu để có được thông tin cần thiết để hiểu rõ hơn về các vấn đề pháp lý và kinh doanh của thực thể mục tiêu.
Trọng tâm nổi bật của thẩm định chuyên sâu sẽ là các đối tượng sau:
- Tình trạng kinh tế - tài chính của thực thể mục tiêu;
- Các rủi ro và trách nhiệm pháp lý (bao gồm hợp đồng và kiện tụng), kinh tế và hoạt động kinh doanh liên quan đến giao dịch thỏa thuận;
- Lợi ích kinh tế và pháp lý mà bên mua hoặc nhà đầu tư có thể thu được khi mua pháp nhân mục tiêu;
- Bất kỳ rủi ro và trách nhiệm pháp lý tiềm ẩn nào khác và tác động của giao dịch thỏa thuận đối với bên mua hoặc nhà đầu tư.
Cái hay của quy trình thẩm định là nó không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc làm cơ sở ra quyết định của bên mua hoặc nhà đầu tư về việc tiến hành giao dịch thỏa thuận và làm rõ mọi xung đột lợi ích, vi phạm hoặc khả năng có thể xảy ra đối với hợp đồng hoặc luật pháp, hành vi gian lận hoặc xuyên tạc, …
Thẩm định tốt sẽ phục vụ bên mua và pháp nhân mục tiêu theo những cách khác nhau.
Từ góc độ bên mua, nó sẽ cho phép bên mua tìm hiểu tất cả các rủi ro và trách nhiệm pháp lý thực tế hoặc tiềm ẩn liên quan đến giao dịch thỏa thuận và sẽ cho phép bên mua quyết định rủi ro đầu tư vào thực thể mục tiêu có đáng chấp nhận hay không.
Từ bên bán của thực thể mục tiêu, nó sẽ cho phép thực thể mục tiêu nhìn thấy giá trị kinh tế thực của nó trên thị trường của thực thể mục tiêu trong bối cảnh thị trường hiện tại.
Danh sách sau đây minh họa các tài liệu cần thiết cho thẩm định:
- Các tài liệu quản lý (tức là Bản ghi nhớ, Thỏa thuận cổ đông, Điều lệ, các điều khoản thành lập và quy chế) và các tài liệu khác liên quan đến các chính sách và thủ tục của Công ty.
- Bản cáo bạch và các tài liệu liên quan (đối với tổ chức đại chúng).
- Danh sách các hợp đồng và thỏa thuận kinh doanh được thực hiện bởi đối tượng mục tiêu.
- Các hồ sơ cấp phép theo luật định (đã nộp và sắp nộp)
- Giấy tờ sở hữu liên quan đến động sản và bất động sản
- Các tài liệu liên quan đến khoản vay (tức là hợp đồng cho thuê, tài liệu cho vay và thế chấp, …)
- Các tài liệu liên quan đến các vấn đề kiện tụng hiện có hoặc các tranh chấp hiện có hoặc tranh chấp tiềm ẩn khác.
Chi phí thẩm định
Không có tiêu chí cố định nào trong việc đánh giá chi phí liên quan đến quy trình thẩm định vì phạm vi và thời gian của quy trình thẩm định cũng như sự tham gia của các bên thứ ba sẽ làm tăng hoặc giảm đáng kể chi phí liên quan đến thẩm định.
Thông thường, bên mua hoặc bên bán không yêu cầu hỗ trợ từ các cố vấn chuyên nghiệp (Ngân hàng, luật sư, kế toán, kiểm toán và chuyên gia tư vấn) trong việc đánh giá đối tượng mục tiêu về mặt pháp lý, tài chính và kinh doanh miễn là bên mua hoặc bên bán có đội ngũ nội bộ được tổ chức tốt để đáp ứng yêu cầu hỗ trợ mà không cần sự tham gia của bất kỳ cố vấn chuyên nghiệp bên ngoài nào hoặc với sự tham gia hạn chế của các cố vấn chuyên nghiệp bên ngoài sẽ giảm đáng kể chi phí thẩm định ở một mức độ đáng kể.
Hơn nữa, phạm vi và thời gian của quy trình thẩm định là một yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến quy mô chi phí của quy trình thẩm định.
Cuối cùng, phạm vi và thời gian của quy trình thẩm định cũng như sự tham gia của nhân viên hỗ trợ bên ngoài sẽ quyết định chi phí của toàn bộ quá trình thẩm định.
Rõ ràng, thẩm định là bước quan trọng trong toàn bộ quy trình giao dịch thỏa thuận vì nó sẽ quyết định kết quả của bất kỳ giao dịch nào. Bất kỳ sơ suất nào trong quá trình thẩm định đều có thể khiến bên mua hoặc bên bán phải trả giá đắt do thiếu thông tin quan trọng.
Tóm lại, bên mua hoặc bên bán không nên chấp nhận rủi ro ở giai đoạn thẩm định và cần huy động sự tham gia của nhóm chuyên gia (pháp lý, kinh tế và kinh doanh) và cung cấp cho họ sự hỗ trợ cần thiết để đảm bảo quy trình thẩm định được tiến hành một cách phù hợp nhằm giữ lợi ích tốt nhất của bên mua hoặc thực thể mục tiêu theo kỳ vọng.
--- Luật sư Trần Kiên ---
Bài viết liên quan về M&A tại LETO Insights:
- Thư ý định trong giao dịch M&A là gì?
- Sự khác biệt giữa Hợp đồng Mua bán Cổ phần (SPA) và Hợp đồng Mua Tài sản (APA)
- 8 phương pháp định giá trong giao dịch M&A
- Cấu trúc giao dịch M&A: Sự khác biệt giữa Bán tài sản và Bán cổ phần
- Năm bước để xem xét sơ bộ bước đầu một giao dịch M&A
- Nguyên tắc chính và quy trình giao dịch M&A tại Việt Nam
- Danh mục thẩm định M&A cho năm 2022
- Cấu trúc giao dịch M&A - Ưu nhược điểm của từng hình thức
- 6 TIPs để có một giao dịch M&A thành công
- Hướng dẫn tổng quát về quy trình thẩm tra chuyên sâu trong giao dịch M&A
- Chiến lược mua lại một công ty để bắt đầu sự nghiệp kinh doanh
- 20 vấn đề chính due diligence trong giao dịch M&A
- M&A checklist
- Cấu trúc Thỏa thuận M&A
- Các bước trong quy trình M&A
- Hướng dẫn toàn diện quy trình M&A cho Bên mua và Bên bán
- Tổng quan về quy trình Mua bán Sáp nhập Doanh nghiệp
- 12 điều cần cân nhắc khi bán công ty
- Danh sách thẩm định và cách chuẩn bị khi mua một doanh nghiệp (M&A)
- Danh sách các vấn đề cần xem xét ở giai đoạn tích hợp hậu M&A
- Thẩm định pháp lý doanh nghiệp - Ý nghĩa và Tầm quan trọng
- Hướng dẫn về M&A - Dành cho những người chưa biết gì về M&A
Tham khảo thêm:
----------------------
🎯𝐋𝐄𝐓𝐎 𝐒𝐭𝐫𝐚𝐭𝐞𝐠𝐢𝐜 𝐒𝐨𝐥𝐮𝐭𝐢𝐨𝐧𝐬 – 𝑇ℎ𝑎́𝑜 𝑔𝑜̛̃ 𝑚𝑜̣𝑖 𝑛𝑢́𝑡 𝑡ℎ𝑎̆́𝑡!
----------------------
📮Email: info@leto.vn
📌Address: A11 Toong, 2nd floor, 25T2 Building, Hoang Dao Thuy Str., Cau Giay Dis., Hanoi, Vietnam
♻️ Fanpage: LETO Strategic Solutions
🌎Website: https://leto.vn/
#LETO #Strategic #Solution #legal #Tax #Marketing #Fund #Management #HRM #M&A #Analytics #Operation #Transformation
#RiskManagement #Compliance #LegalHR
.png)
